جزیره ناز که در نزدیکی سواحل شرقی قرار گرفته و حدود یک کیلومتر از ساحل فاصله دارد یکی از زیبایی های جزیره قشم می باشد که دارای دیواره های صخره ای به ارتفاع ۵ تا ۱۰ متر ، فاقد ساحل شنی و دارای سطحی تخت و مسطح است. ساحل شنی قشم مقابل جزیره ناز قرار دارد که مکان مناسبی برای تغذیه پرندگان دریایی و ماهیگیران بومی می باشد. جزیره ناز به هنگام غروب بسیار دیدنی و زیباست.

این جزیره مسکونی نبوده و ماهیگیران محلی، چند سایبان و مکان استراحت از پلاستیک و چوب به صورت موقت برای استراحت در زمان ماهیگیری در آن احداث نموده اند. با پس روی کامل آب دریا در زمان جزر ، برای مدت کوتاهی باریکه ای از خشکی ساحل قشم را به جزیره ناز متصل می کند.

مشرف بر دریا و سد خاکی بالاتل تپه های کولغان قشم قرار دارند که دارای زیبایی و چشم انداز بسیار جالبی می باشند. آبراه ها با دیوارهای سنگی و آثار معماری بسیار دیدنی به طول بیش از صد متر در قسمت بالای تپه ها باقی مانده اند.قبرستان منظمی با قبرهایی به فاصله دو متر از یکدیگر در دو ردیف در قسمتی از این تپه ها وجود دارد. نشانه های باقی مانده از اتاقک های به جا مانده در این منطقه از قشم، گویای آن است که این محل احتمالا بازاری با رونق بسیار بوده است. در کنار ویرانه های به جا مانده مکانی وجود دارد که عده ای از اهالی بومی منطقه معتقدند این مکان نیایشگاه ناهید بوده است و در میان سه حوض حفر شده در داخل سنگ قرار گرفته که بزرگ ترین آنها دوازده متر طول و چهار متر عرض دارد.

انجیر معابد یا درخت سبز یا درخت لول ( LOOL یا لو )

درخت همیشه سبز یا درخت لور (معروف به انجیر معابد) معروفترین درخت جزیره قشم و از رستنی های شگفت انگیز مناطق حاره ، مخصوصا جزایر خلیج فارس است که تاجی بزرگ با ریشه های هوایی متعدد و برگهایی همیشه سبز دارد. میوه رسیده نارنجی رنگ درخت لور خوراکی و مطبوع است.
یکی از زیباترین درختان لور در تم سینتی (منطقه توریان قشم) و در نزدیکی بقعه ای دیدنی با طرح معماری کهن به نام زیارت پیر واقع شده است. برگها و ریشه هایی که از بدنه آویزان هستند و همچنین پوست کهنسال این درخت را از سایر درختان دیگر متمایز ساخته است و ریشه های درخت لور طوری رشد می کند که مانند چتری بر روی زمین سایه می افکند و ممکن است تا چند صد سال عمر کنند بوده و یکی از رستنی های شگفت انگیز جزیره قشم می باشد.

جنگل دریایی حرا (HARRA) زیستگاه امن پرندگان مناطق گرمسیری

در جزیره قشم درختانی به نام حرا در اندازه های ۳ تا ۶ متر و قطر تنه ای که تا۳۰ سانتيمتر رشد می کند با شاخ و برگ سبز روشن و برگهاي بيضوي شكل و كشيده وجود دارند که نام علمی آن به حکیم و فیلسوف ایرانی ابو علی سینا (Avicenna Marina) نسبت داده می شود و از ويژگيهاي اكوسيستم این جزیره می باشد و مساحتي حدود ۵۶۰۰ هكتار روي آب نيلگون خليج فارس را سبز پوش كرده است و در مناطق پراكنده اي از تنگه هرمز به سمت خاور و سواحل درياي عمان و اقيانوس هند و شمال جزيره قشم تا بندر خمير و در اطراف بندر لافت ديده مي شود.
این درختان که هنگام مد آب دریا تا گلوگاه در آب فرو می روند آب شورزی هستند.درختان حرا قشم بخش شیرین آب دریا را جذب و نمک آن را دفع می کند و در حقیقت یک کارخانه آب شیرین کن طبیعی و خدادادی است و این به دلیل خاصیت تصفیه ایست که در پوست درخت حرا وجود دارد.برگ درخچه هاي حرا را براي تغذيه دام و چهار پايان مورد استفاده قرار مي دهند. عمق آب در مناطق تحت پوشش حرا كه در اصطلاح خور مي نامند از ۳ متر تجاوز نمي كند و به همین دلیل جنگل حرا قشم زیستگاه مناسبی برای ماهیان ، نرم تنان و سخت پوستان پدید آورده که منبع غذایی مهمی برای ماهیان و پرندگان وحشی هستند. اين پرندگان عبارتند از : حواصيل هندي ، حواصيل بزرگ ، اگرت بزرگ ، اگرت ساحلي ، كفچه نوك تيز ، سليم خرچنگ خوار ، گيلان شاه ، ابرو سفيد ، سليم خاكستري ، كاكايي و دودي .
بستر مرطوب جنگل حرا ، محل مناسبی برای پرورش مرغان ماهی خوار دریایی و به طور مشخص ماهی خوار دریایی سفید ( اگرات آلبا ) به وجود آورده و مناطق جزر و مدی حفاظت شده حرا به مثابه سرزمین استراحت و تغذیه پرندگان ماهی خوار و گونه های دیگری از پرندگان مهاجر می باشد.از میان دیگر گونه ها ، آبچلیک یا مرغ باران ( کارادریده) در هنگام مهاجرت از میان جنگل حرا عبور کرده و جنگل حرا در زمستان زیستگاه مناسبی برای تغذیه پلوه ها و آبچلیک هاست. یکی از مسیرهای مهاجرت ، از جنوب ایران و از میان جزیره قشم و جزیره ابوموسی و در نقطه باریک تنگه هرمز عبور می کند.

غار نمک یا نمکی قشم در فاصله نود کیلومتری جزیره قشم و در بخش انتهایی جنوب غربی قشم و تقریبا به موازات ساحل جنوبی در کوه گنبدی شکل به ارتفاع ۲۴۱ متر از سطح دریا قرار گرفته است.

تاکنون بيش از شش هزارمتر از اين غار‌ها شناسايى و به عنوان طولانی‌ترين غار نمکى جهان شناخته شده است.
کشف اين غار نمکى با کمک و همکارى مهندسان زمين‌شناس جمهورى چک انجام گرفت و هم اکنون گروه تحقيقاتى از کشور ایران و جمهورى چک در حال فعاليت در اين غار براى کشف نقاط ديگر آن هستند.
وجود رگه های سفید نمک بر بدنه این کوه از دور منظره ای جالب و دیدنی را نمایان می سازد .
دهانه غار نمک قشم از جاده همجوار ساحل دریا حدود ۲ کیلومتر فاصله دارد که توصیه می شود با پای پیاده پیموده شود. درون غار نمک به ویژه در اعماق آن، تاریک بوده و برای مشاهده استالاکیت های بلورین نمک و قندیل های مرمرین و بلورین در اشکال مختلف که منظره ای بدیع به وجود آورده اند نیاز به چراغ قوه پرنور دارید.
غار نمکدان”سدام” در سرزمين‌هاى اشغالى فلسطين با طول ۵ هزار و ۶۷۴ متر به عنوان نخستين غار نمکى طويل جهان معرفى گردیده بود تا این که غار نمکی قشم کشف گردید.
به گفته ناصر اسدى، کارشناس زمین ‌شناسى شيراز، بخش اعظم جزيره هرمز که بر خلاف جزيره قشم، محدود است از گنبد نمکى تشکيل شده است.سن اين نمک‌ها به دوره پيش از کامبرين رسيده و بالغ بر ۵۷۰ ميليون سال قدمت دارند.اما گنبدهاى نمکى و ظهور آنها در اين منطقه پديده‌هاى جوان‌ و جديدتر می باشند، به طورى که برخى از اين غارها در حدود شش هزار سال سن دارند.

طریقه شکل‌گيرى نمک‌هاى غار :

در دوران گذشته نمک‌ها به صورت يک لايه بودند که با گذشت زمان برآمده شده و تحت اثر خاصيت شناورى با توجه به آن که وزن حجمى آنها از وزن سنگهاى اطراف کمتر است، آنها را کنار زده و به سمت بالا حرکت می کنند و در مسير خود يکسرى از سنگ‌هاى بسيار قديمى تر را از چند کيلومتر زيرزمين به روى سطح زمين مى‌آورند و مى‌توانند اطلاعات بسيار مفيدى را از گذشته زمين شناسى منطقه به زمين‌شناسان ارايه کنند.
این غارها و گنبدهاى نمکى موجود در جزاير قشم و هرمز علاوه بر اين که از پديده‌هاى منحصر به فرد در علم زمين‌شناسى محسوب مى‌شوند ، يکى از ثروت‌هاى ملى کشورمان ایران می باشد و به تمامى نسل‌ها تعلق داشته و بايد مورد حفاظت قرار بگيرند.

گنبد نمکى نمکدان

يکى از مهمترين جاذبه‌هاى اکوتوريسمى جزيره قشم گنبد نمکی نمکدان می باشد.تنها گنبد نمکى در جزيره قشم که از ميان دماغه جنوب، تا قديس سلخ و دماغه شمال غربى تا قديس باسعيدو بالا آمده است گنبد نمکى نمکدان می باشد که با قطری در حدود ۷× ۵/۶ کيلومتر در نقشه تقريبا دايره‌اى شکل دیده می شود.بام گنبدى داراى ديواره بسيار پرشيب و توپوگرافى نامنظم می باشد.غارهاى نمکى در بخش جنوبى گنبد نمکى نمکدان قرار دارد که ارتفاع آن‌ها تا ۲۰ متر نيز می رسد.
قنديل‌هاى فراوان که با گذشت زمان در اثر نفوذ آب تغيير شکل مى‌دهند سقف غار را پوشانده اند.نفوذ آب در غارها و رطوبت هوای جزیره سبب فروچکیدن آب نمک اشباع شده بر بدنه قندیل ها شده و پیوسته شکل آن را تغییر می دهد. منظره این حوضچه از دور همچون برف زمستانی دیدنی است. باقی ماندن و تنفس در داخل غار نمک قشم می تواند به بهبود بیماران مبتلا به آسم و ناراحتی های تنفسی کمک کند.
از ميان غارهاى نمکى زيبا و عجيب چشمه نمکى روان است که در اثر جریان دائمی آب زير زمينى که در تمام طول سال جارى است به وجود آمده و منظره بسيار زيبا و ديدنى را ايجاد کرده است.جزيره ‌مرزى قشم با وسعت بيش ‌از هزار و پانصد کيلومتر مربع ، بزرگترين جزيره خليج فارس می باشداز دل کوه نمکدان یک جریان آب زیر زمینی دائمی می جوشد و راه را به خارج می گشاید که پس از حل کردن نمک در مسیر حرکت خود به صورت چشمه نمک در دامنه کوه ظاهر می شود و در گودال مقابل خود حوضچه ای طبیعی به رنگ سفید به وجود می آورد.نمک های غار نمکی از بهترین نوع نمک خوراکی شناخته شده است و عناصری همچون منیزیم در ترکیب آن وجود دارد به همین دلیل می تواند به عنوان نمک طبی کاربرد داشته و برای مصرف ورزشکاران حرفه ای به صورت کپسول مصرف شود.

جزیره نشینان قشم بر اساس یك افسانه قدیمى معتقدند، دره ستاره ها شب هنگام محل آمد و شد ارواح و اجنه مى باشد كه این باور از نظر علمى قابل اثبات نبوده و گویا این داستان به خاطر وجود اصوات ناشی از گردش باد در بین سنگ ها و صخره ها شکل گرفته است .

تحقیقات آنوبانینى نشان داده است اهالى محل عقیده دارند ستاره اى از آسمان افتاده و اشكال عجیبى را از سنگ و خاك و ماسه پدید آورده است . دره ستاره های قشم با قدمت حدود دو میلیون سال،كه بر اثر فرسایش خاك، سنگ و ماسه ناشى از باد و باران و رگبارها به وجود آمده است، شاهكار كم نظیر طبیعت در جزیره زیباى قشم است. قدمت این قسمت از جزیره مربوط به دوره زمین شناسى سنوزوئیك و درحدود ۲ میلیون سال می باشد .با حرکت از شهر قشم به سمت ساحل جنوبى به روستاى بركه خلف مى رسید . در فاصله ۵ كیلومترى از شمال این روستا یكى از زیباترین جلوه هاى فرسایش در جزیره قابل مشاهده است . ادامه راه، جاده خاكى است كه شما را به دره ستاره ها مى رساند. متن زیر متن تابلوى راهنماى نصب شده در محل دره ستاره هامی باشد:
دره ستاره ها كه اهالى بومى به آن ستاره افتاده یا استاره كفته نیز مى گویند از زیباترین جلوه هاى فرسایش در جزیره پهناور قشم است اهالى معتقدند پس از فرو افتادن ستاره اى در این محل و بر اثر ضربه اى سهمگین، خاك از زمین بالا آمده و به هر شكلى كه بوده خشك شده و چنین اشكالى پدید آمده است . به دلیل شكل ویژه این دره و انواع حجم ها و پدیده هاى فرسایش موجود در آن وزش بادهاى تند و گردش هوا در لابه لاى ستون ها و حفره هاى موجود در دره تولید صدا مى كند و به دلیل این صداها ست كه اهالى معتقدند با تاریك شدن هوا این دره محل آمد و شد ارواح و اجنه است و بنا براین از ورود به آب در شب خوددارى مى كنند . زیبایى دره ستاره ها در شب هاى مهتابى در لحظاتى كه سكوت همه جا را فرا گرفته و آسمان و ستاره ها در نزدیكى زمین احساس مى شوند، دو چندان است. در گوشه و كنار ستون ها و دره ستاره ها راه هاى تنگ، باریك و گاه پهن و وسیع وجود دارد كه با نظم خاص خود چشم هر بیننده اى را خیره میکند .
دره ستاره ها قشم در واقع از سوى آب هاى سطحى، رگبارهاى فصلى و تندبادها فرسایش یافته است. فلات اولیه كه به صورت كم و بیش دست نخورده باقى مانده در بخش شمالى قرار گرفته است و در ارتفاع بین ۷ تا ۱۰ مترى از كف دره قرار داشته پر از پوسته هاى فسیلى بوده و جنس آن ماسه سنگ با سیمان آهكى سست می باشد . براى رفاه حال گردشگران و بازدیدكنندگان در ابتداى سال ۸۵ با همت معاونت سیاحتى و گردشگرى سازمان و به دستور مدیرعامل منطقه آزاد قشم و كمك شوراى اسلامى و اهالى روستاى بركه خلف راه دسترسى به دره ترمیم و براى ایجاد امكانات رفاهى و بهداشتى اقداماتى انجام گرفته است .
منظره هاى این دره بسیار جذاب و دیدنی هستند و در هر طرف ستون ها و كنگره ها با اشكال متنوع و جالب به چشم مى خورند و بین آنها راه هاى تنگ و باریك و گاهى پهن و وسیع وجود دارد که به طرز عجیبی چشم نوازی می کنند. علاوه بر این شكاف ها و سوراخ هاى بزرگ و كوچكى نیز وجود دارند كه گاه این تصور را ایجاد می كنند كه موجودى عجیب و غریب در دل آن تاریكى ها زندگى مى كند. وجود این اشكال و طرح هاى عجیب سبب گشته كه در شبهاى تاریك مردم قشم فكر مى كردند اشباح و اجنه در این دره رفت و آمد دارند.