چابهار
کشور	ایران
استان	سیستان و بلوچستان
شهرستان	چابهار
بخش	مرکزی
نام(های) دیگر	چاه‌بهار ، چهاربهار
نام(های) قدیمی	چه بار
مردم
جمعیت	۷۱٬۰۷۰
جغرافیای طبیعی
ارتفاع از سطح دریا	۱۱ متر
اطلاعات شهری
شهردار	داد کریم بلوچ
پیش‌شماره تلفنی	۰۵۴۵
چابهار روی نقشه ایران ۲۵.۲۹۱۹° شمالی ۶۰.۶۴۳۰° شرقی مختصات: ۲۵.۲۹۱۹° شمالی ۶۰.۶۴۳۰° شرقی

بندر چابهار

در جزیره قشم کوه های کم ارتفاع و شگفت انگیز بسیاری وجود دارد که ناشی از تحولات دورانی ، فروکش آب و بیرون آمدن این کوه ها از دل آب می باشد. سطح این کوه ها از لایه های اسفنجی ، مرجانی و دو کفه ای ها پوشانده شده است و این امر موجب حفاظت خاک های نرم شیست و مارن زیر سطح مرجانی گردیده است.

مجسمه های طبیعی ، نمادها و تندیس های دیدنی و زیبایی در شکل های گوناگون و عجیب در سراسر جزیره وجود دارد که در اثر وزش باد، طوفان های باران زا و فعل و انفعالات طبیعی پدید آمده است که جزیره قشم و جزایر اطراف آن را از دیگر جزایر خلیج همیشه فارس متمایز نموده است.

پارک زیبای ساحلی ( در بخش جنوبی شهر قشم ، در دماغه جنوب شرقی جزیره ، پارک سنتی زیتون ) دارای آلاچیق های درست شده از شاخه های نخل ، ساحلی زیبا و رستوران های متعدد .

زیارتگاه شاه شهید ( بر بلندای کوه خربس ، در کیلومتر ۱۰ ساحل جنوبی )

غارهای تاریخی خربس ( بر سینه کوه خربس ، بازمانده از دوران مادها )

پلاژ سیمین ( دارای یکی از زیباترین ساحل ها ، با ماسه های نرم و آب های زلال ، این پلاژ مجهز به رستوران و واحدهای اقامتی می باشد )

جزیره ناز قشم ( هنگام جزر می توان پای برهنه بر ماسه های مرطوب ، قدم زنان تا جزیره ناز رفت و از بلندای آن به تنگه هرمز و جزیره لارک نگریست ولی هنگام مد آب دریا باید با قایق به این جزیره کوچک رفت )

دره ستاره ها (واقع در در روستای برکه خلف و مجموعه ای اعجاب انگیز از پدیده های زمین شناسی و غولسنگ ها و کوهسرها )

خلیج لاک پشت ها ( امکان تماشای لاک پشت های بزرگ و کوچک دریایی )

مدرسه تاریخی کمالیه ( در روستای بند حاج علی ، دارای معماری با شکوه به شکل قدس ، مدرسه ای دینی برای آموزش طلبه ها ، شبستان بزرگ و زیبا ، کتابخانه مجهز و… )

زیستگاه فلامینگوها ( در فصل زمستان و بعد از بارندگی که برکه های پیرامون سوزا و مسن پر از آب می شوند بهترین زمان برای بازدید از آن می باشد )

نخلستان ( منطقه دیرستان و نخلستان های پر دامنه آن به ویژه در تابستان با خوشه های طلایی و قهوه ای خرما چشم نوازی می کند )
ساحل تخمگذاری لاک پشت های دریایی ( در ساحل روستای شیب دراز و در فصل بهار دیدنیست)

اکو پارک قشم ( برای دوستداران طبیعت و کسانی که مایلند چادر خود را در کنار دریا برپا کنند )

جزیره هنگام و طاق ها و غارهای ساحلی آن ( در خط ساحل جنوبی قرار دارد ، دارای خزندگان به جای مانده از نسل دایناسورها ، گله های دلفین و بازیگوشی این موجودات زیبا در آب ، آکواریوم دریایی جزیره با انواع آبزیان که در آب های زلال شنا می کنند و به آسانی دیده می شوند ، جزایر مرجانی کف آب و مرجان هایی که مأمن آبزیان هستند – آهوی جبیر و… و پارک های حفاظت شده پارس )

اسکله صیادی سلخ ( بزرگترین بازار صیادی جزیره قشم ، موسیقی درمانی ، نمایش سنتی شوشی ، لباس های سنتی و سوزندوزی شده زنان )

بام قشم ( دشتی مسطح و پر درخت در ارتفاع ۲۲۰ متر از سطح دریا و دارای چشم انداز به دریا از جنوب و از شمال ، آب انبار و آهوی وحشی جبیر )

کاسه سلخ ( برهوتی وسیع و بی آب و علف با میلیون ها تپه مخروطی شکل کوچک و بزرگ ، چشمه آب معدنی نمک و سولفور )

کوه مخروطی نمکدان ( به قطر قاعده ۷ کیلومتر و ارتفاع بیش از ۳۰۰ متر )

غارهای نمک ( اخیرا توسط کارشناسان کشور چک مطالعه و اندازه گیری شده و با بیش از ۵/۵ کیلومتر از جمله طولانی ترین غارهای نمک جهان تخمین زده می شود )

چشمه ها و حوضچه های نمک ( در پای کوه نمکدان قشم )

۱۳ کیلومتر ساحل ماسه ای دیدنی جاده شمالی

اسکله زیبای کووه ای

کارگاه لنج سازی ( در ساحل مقابل پی پشت )

سد تاریخی پی پشت ( از دوره ساسانیان )

نخلستان

بندر تاریخی لافت و جاذبه های آن ( بندر لافت قشم یک مجموعه تاریخی فرهنگی است و در شمار ۱۰ روستای برتر کشور به لحاظ معماری قرار دارد و توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به ثبت رسیده است و دارای بادگیرها ، بزرگترین آب انبار جنوب ایران ، چاه های طلا ، قلعه نادری ، برج های تاریخی دوره سامانیان ، مسجد جامع ، درخت نیاز ، کارگاه های لنج سازی ، کوچه های سنگفرش شده و زیبای بندر ، بلوار زیبای ساحلی ، خانه فرهنگ و… می باشد )

دره تندیس ها ( در جنوب روستای طبل با هزاران ستون و غول سنگ و کوهسر در شکل های اعجاب انگیز )

ویرانه ها و بقایای کلات کشتاران ( منطقه تاریخی )

جنگل دریایی حرا ( به وسعت بیش از ۲۰۰ کیلومتر مربع ، ذخیره گاه زیستکره و تحت حفاظت سازمان ملل متحد )

گونه های مختلف پرنده ساکن و مهاجر در جنگل دریایی حرا

سد تاریخی گوران

تنگه چاهکوه ( در جنوب روستای چاهو شرقی قشم )

تنگ عالی ( در جنوب روستای چاهو غربی )

دره بوخو ( در جنوب روستای دولاب )

گورستان انگلیسی ها ( منطقه تاریخی ، در جنوب باسعیدو قشم )

بی تردید ممکن نیست در یک سفر دو یا سه روزه بتوان این همه مکان های شگفت انگیز ، عجایب و دیدنی های فراموش ناشدنی را چنین سهل و آسان و یک جا دید. یکی از خاطرات فراموش ناشدنی خوابیدن در چادرهای مسافرتی در سواحل زیبای قشم می باشد.

بازار قدیم قشم :

بازار سنتی قشم در مرکز شهر قشم و در نزدیکی اسکله شهید ذاکری قرار گرفته است ، از قدیم الایام نقش عمده ای در عرضه انواع محصولات داشته است.

بازار ستاره:

بازار ستاره قشم که دارای ۶۴۰ فروشگاه در سه طبقه تجاری، واحد فروش برگ سبز، شعب بانک های ملی ، سپه ، صادرات، موزه تاکسی درمی ، سالن بیلیارد ، بازی های کامپیوتری ، پیتزا فروشی ، آرایشگاه زنانه و مردانه ، رستوران سنتی ، کافه تریا ، پله برقی ، سیستم پیجینگ ، نمازخانه ، سیستم تهویه مرکزی ، نمایندگی محصولات شوارتسکلف آلمان، آرکانسیل ، آرکون ، آیوا ، نیوا ، کلیون ، سامسونگ ،JVC ، LG ، SONY ، BYC، چای احمد ، فیلیپ و … می باشد ، در سال ۱۳۷۶ به بهره برداری رسید.

بازار بزرگ فردوسی:

بازار بزرگ فردوسی قشم دارای سه طبقه متشکل از دوطبقه تجاری و یک طبقه شامل ۱۸۰ واحد اداری مسکونی در مجموع ۴۵۰ فروشگاه ، پله برقی ، آسانسور ، سیستم تهویه مرکزی ، سیستم صوتی مرکزی ، رستوران ، سرویسهای بهداشتی ، نماز خانه می باشد.

بازار پردیس:

بازار پردیس قشم از چهار طبقه که طبقات اول و دوم تجاری شامل ۱۴۷ فروشگاه ، کافی نت و خدمات کامپیوتری ، کافی شاپ ، نمایندگی انحصاری ایران خودرو ، آسانسور شیشه ای ، کلاسهای آموزش زبان و کامپیوتر ، سیستم تهویه مرکزی ، موسسه مالی بنیاد ، بانک تجارت ، نمایندگی محصولات : کن وود – ماتسوشیتا – جین و … و طبقات سوم و چهارم شامل ۹۰ واحد مسکونی می باشد.

بازار خلیج فارس:

بازار خلیج فارس قشم دارای چهارطبقه که طبقات اول و دوم تجاری و شامل ۸۰ فروشگاه ، طبقه سوم دارای ۳۰ واحد اداری مسکونی، طبقه چهارم رستوران خلیج فارس و مجهز به نمایندگی محصولات JVC – کن وود – فارلین -TDK – نوکیا – وست پوینت – کارول – لومینارک – آرکوپل چهار آسانسور – سیستم تهویه مرکزی می باشد.

بازار مرجان:

فاز اول بازار مرجان قشم: شامل ۲ طبقه که طبقه زیرزمین سوپرمارکت و محل فروش ، طبقه همکف و اول اداری شامل ۶۰ فروشگاه ، طبقه دوم مسکونی دارای ۸ واحد آپارتمان می باشد.
فاز دوم: شامل ۵ طبقه که زیرزمین سوپر مارکت متصل به زیرزمین ، فاز اول ، همکف تجاری اداری ۵۰ فروشگاه، چهار طبقه روی همکف هتل آپارتمان هر طبقه ۱۸ واحد جمعا ۷۲ واحد می باشد.

مجتمع اداری و تجاری نخل زرین:

فاز اول: این مجموعه دارای زیربنای حدود ۶۰۰۰ متر مربع مشتمل بر ۷۲ واحد تجاری و اداری و می باشد.
فاز دوم: دارای زیربنای ۶۸۰۰۰ متر مربع مشتمل بر فضای خدماتی ، اقامتی ، تفریحی و تجاری می باشد.
از این بخش بلوک های A , B , C هر یک به مساحت تقریبی ۵۰۰۰ مترمربع می باشند و در بخش های A و B فاز دوم تعداد ۴۵ باب واحد اداری و ۴۵ باب مغازه موجود می باشد که تعداد ۳۱ باب سوئیت با اعمال تغییرات لازم به هتل سوئیت های مجهز تبدیل گردیده است. همچنین بخشی از این مجتمع نقش یک مجتمع دانشگاهی را بر عهده دارد.

بازار سیمرغ:

این بازار از چهار طبقه شامل ۲۴ باب انبار در زیر زمین ، ۷۱ فروشگاه در طبقات همکف و اول ، رستوران ، کافی شاپ، سالن بیلیارد ، سیستم تهویه مرکزی ، سیستم پیجینگ و آنتن مرکزی در طبقه دوم می باشد.

سایر مجتمع های قشم :

بازار راه ابریشم:

بازار راه ابریشم قشم دارای دو فاز شامل ۹۰ فروشگاه در دو طبقه ، ساختمان فاز اول و دوم به وسیله پل هوایی شیشه ای به یکدیگر متصل بوده و مجهز به سیستم تهویه مطبوع ، سیستم سانترال مرکزی ، آسانسور ، پله برقی ، آنتن مرکزی ، پارکینگ ، فضای سبز اطراف و درب های برقی می باشد.

مجتمع اداری مسکونی خورشید:

این مجتمع در دو طبقه که زیر زمین تجاری می باشد فعال است. طبقه اول مجتمع دارای کاربری اداری و طبقه دوم و سوم به صورت مسکونی می باشد.

مجتمع تجاری پاسارگاد

بازارچه امام قلی خان:

این بازارچه تقریبا محل استقرار واحد های اداری بوده و فعالیت بازرگانی چندانی ندارد.

در صد و چهل و چهار کیلومتری شهر قشم اسکله ای متعلق به دوره ساسانیان قرار دارد که از سنگ های بزرگ رودخانه ای و ملات گچ زنده ساخته شده است. اسکله باسعیدو به دلیل موقعیت جغرافیایی ، محل استقرار انگلیسی ها در جزیره بوده و از آن برای استقرار کشتی های جنگی خود در جزیره استفاده می کردند. در حال حاضر بندرگاه صیادی مناسبی به همت اداره شیلات قشم در این اسکله تاریخی احداث گردیده است.در دوره مغول ها ، دوره تیموری و اوایل دوره صفوی نیز اسکله مرمت و بازسازی شده و از آن استفاده می کردند.

قبل از سلطنت شاه عباس” آلفونسو آلبركرك ” دریانورد پرتغالی جزاير دهانه خليج فارس را تصرف كرده و از اين طريق بر راه بازرگاني دريايي بين هند و اروپا تسلط يافت و در سال ۱۵۰۷ میلادی به فرمان وی قلعه ای به عنوان دژ نظامی و اعمال تسلط و حاکمیت و کنترل ترافیک دریایی منطقه هرمز و خلیج فارس در جزیره قشم احداث شد ، که امروزه به قلعه پرتغالی ها معروف است. چيرگي پرتغاليها براين آبراه مهم دريايي ۱۱۰ سال به طول انجامید.

سرانجام این دژ و ديگر پايگاهها در دهانه خليج فارس در سال ۱۶۲۳ ميلادي توسط یکی از سرداران صفوي به تصرف در آمده و ايرانيان تا به امروز براين آبراهه پر ارزش منطقه مسلط هستند .

در ۱۳۰ كيلومتري شهر قشم و در بندر باسعيدو قبرستان انگلیسی ها قرار دارد که از آن تنها قبر شماري از ماموران دولت انگليس ، قلعه كوچك ساحلي ، دكل ديدباني ، اسکله سنگی و توپ باقي به جا مانده است که در زمان فتحعلی شاه محل زندگي شماري از انگليسي ها بوده است. وجود يک ستون يادبود که همچنان تا به امروز به يادگار مانده است علاوه بر سنگ گورهاى قديمى و شکسته از جمله موارد ديدنى اين قبرستان است. البته چنين که پيداست بيشتر قبرها ويران و نبش شده و سنگ نبشته‌هاى اين بنا را نيز شکسته‌اند.

جزیره قشم که از شرق به غرب در امتداد ساحل کشیده شده و تنگه هرمز را به دو بخش کم عمق و باریک شمالی و بخش عمیق و نسبتا پهن جنوبی تقسم کرده است. کشتی های بزرگ در بخش جنوبی قشم تردد می کنند. سالیانه سیلاب های فراوانی توسط رودخانه های شور ، شیرین ، میناب ، مهران و کل به تنگه هرمز می ریزد. در اثر جذر و مد دائمی در تنگه هرمز و جریان دریایی شدید آب ، وضعیت زیست محیطی ویژه ای را در این منطقه پدید آمده است.

جزایر متعدد کوچک و بزرگ رسوبی که سطح همه آنها از جنگل های همیشه سبز حرا پوشیده شده است از ریزش گل و لای همراه سیلاب این رودخانه که همه در ساحل شمال قشم به دریا می ریزند ، به وجود آمده اند. در حد فاصل قشم و سرزمین اصلی وسیع ترین جنگل های حرای کشور قرار گرفته اند.
مسیر حرکت و گردش آب و وارد شدن آب رودخانه ها به دریا و همچنین عمق متفاوت دریا موجب پدید آمدن زیست گاه های گوناگونی در اطراف قشم شده است. انواع سواحل صخره ای ، جنگلی ، ماسه ای ، بین جذر و مدی و گلی که تنوع زیستی کم نظیری در این حوالی به وجود آورده اند ، هر یک زیست گاه گیاهان و جانوران متفاوت و متنوعی می باشند.
برای معدودی از غواصان جهان و همچنین غواصان کشورمان آبسنگ های مرجانی اطراف قشم از جذابیت بالایی برخوردار می باشند. از آموزنده ترین و سرگرم کننده ترین ورزش ها می توان به مشاهده زیر آب های تنگه هرمز با عینک های مخصوص ارزان قیمت اشاره نمود. این ورزش که در کشور خودمان در آغاز راه است سالهاست در جهان به عنوان یکی از شادی بخش ترین و مفرح ترین سرگرمی ها متداول شده است.
سواحل قشم به طول دوست و پنجاه کیلومتر ، جنگل های دریایی حرا با وسعت صد هزار هکتار و دشت های ساحلی و کوه های صخره ای قشم زیستگاه بیش از یکصدو پنجاه نوع پرنده است و به صدها هزار پرنده بالغ می شود که مخصوصا در فصول پاییز و زمستان جمعیت آنها به طور چشمگیری افزایش می یابد.
قشم از نظر تنوع و تراکم پرندگان در جهان بی نظیر شناخته شده است. در قشم به آسانی می توان گله های بزرگ پرستوی دریایی ، انواع کاکایی ها ، فلامینگو و بسیاری از پرندگان کمیاب و نادر جهان ( مانند پلیکان پا خاکستری ، شاهین کبود ، عقاب ماهیگیر ، حواصیل سبز و انواع گوناگون شاهین ها و بازها ) را مشاهده نمود. خزندگان قشم از تنوع بسیار بالایی برخوردارند . جزیره قشم از نظر خزنده در جهان ممتاز است ، این موضوعی است که اخیرا با مطالعاتی که با همکاری دانشگاه برکلی صورت گرفته است اثبات شده است.
در آب های اطراف قشم انواع لاک پشت های غول پیکر دریایی که در سراسر جهان از جمعیت آنها کاسته شده است ، به وفور زندگ می کنند. سواحل قشم مناسب ترین مکان برای تماشای لاک پشت های دریایی می باشد. از بالای سواحل صخره ای جزیره قشم میتوان چندین لاک پشت دریایی که با آسودگی خیال مشغول غوطه وری و تغذیه در آب هستند را مشاهده نمود.
از طرف چندین مرکز جهانی پرنده شناسی و سازمان ملل ، جنگل های حرای قشم به عنوان ذخیره گاه زیستکره و میراث طبیعی جهانی انتخاب گردیده است. جنگل های نیمه شناور و وسیع حرا هر بینندهای را شگفت زده می کنند چرا که بازی دل انگیزی با هر جزر و مد دریا دارند و در آب های شور دریا به صورتی شاداب و سرسبز رشد کرده اند. مشاهده این جنگل انبوه و وسیع در نخستین لحظات با حضور هزاران پرنده به شکل ها و رنگهای گوناگون باورنکردنیست. تصویر های بی نظیری که هرگز فراموش نخواهند شد در خاطر بازدید کنندگانی که سوار بر قایق از آبراهه های پر پیچ و خم بین این جنگل ها می گذرند ثبت می شود.
پیگیری لایه های مختلف کوه در سراسر جزیره ممکن است چرا که کوه های قشم از لایه های رسوبی کاملا موازی و افقی تشکیل شده اند و تنها به خاطر حضور گنبدهای نمک در دو قسمت ، شکل و ترتیب قرار گرفتن لایه ها از حالت افقی خارج گردیده است.
اشکال و تندیس های طبیعی بسیار جالبی در اثر فرسایش لایه های کوه به وسیله امواج دریا و باد و باران و به وجود آمده است . در سراسر کوهستان ها و دره های قشم ، هزاران مجسمه نیمه تنه موجودات خیالی با ابعاد کوچک و بزرگ به چشم می خورد.
سراسر سقف غارهای نمک کوه نمکدان به وسیله قندیل های بلور نمک پوشیده شده است و منظره بسیار زیبایی به وجود آورده است.

يكي از روستاهاي جزيره قشم كه در حدود سی و یک كيلومتري جنوب غرب قشم قرار دارد روستای توریان می باشد. اين روستا از چند جهت با روستاهاي ديگر همجموار است به طوری که از غرب به روستاي تم سنتي ، از شرق به روستاي باغ بالا ، از شمال به روستاي خالدين و از جهت جنوب به روستاي رمكان محدود شده است. همچنین این روستا به وسيله ي يك راه فرعي به طول دو كيلومتر از جاده ي اصلي قشم- باسعيدو جدا مي شود. در زمان شورش مغول به ایران و هرج و مرج آن زمان هر قبيله به گوشه امني مي گريخت كه از غارت مغول جان به در برد ، و گويا توران نامي که رئیس یکی از این قبایل بود به قشم آمده و نام شاهي بر خود گذاشته و مسجد و بارگاهي و حمامي بنا کرده و ملقب به تورانشاه گرديده است. طبق اسناد تاریخی دو تورانشاه يكي در جزيره قشم و دیگری در جزیره هرمز می زیسته اند.

در این روستا کشاورزی رونق داشته و علاوه بر کاشت سیفی جات ، نخلستان های زیبا و زمین های آفتابگردان جزو جاذبه های چشم نواز آن محسوب میگردند.
ابن بطوطه در سفرنامه خود چنین مي نويسد: توراني كه در اين جزيره طويله نام شاهي دارد و در شش فرسنگي قشم ساكن شده به نام مخلص يا توريان نامیده می شده است.

در قسمت شمالی جزیره قشم و در بین بندر لافت و خمیر، جزیره کوچکی به نام شیخ اندر آبی قرار دارد که در هنگام مد دریا قسمت‌هایی از آن به زیر آب فرو می‌رود ، به طوری که در هنگام جزر ، بر وسعت حزیره افزوده شده و در موقع بالا آمدن آب دریا و مد ، مساحت آن کاهش می‌یابد. تعداد زیادی درخت حرا در حاشیه شمالی جزیره شیخ اندر آبی وجود دارد ، همچنین در جنوب شرقی جزیره نیز زیارتگاه شیخ اندرآبی یا قدمگاه شیخ با گنبدی سفید خود نمایی می کند که مورد احترام ماهیگیران و دریانوردان است. فاصله بین جزیره شیخ اندرآبی قشم و بندر لافت را می‌توان در مدت ۵ دقیقه با قایق موتوری طی کرد. در حال حاضر این جزیره مسکونی نیست.