غار نمک یا نمکی قشم در فاصله نود کیلومتری جزیره قشم و در بخش انتهایی جنوب غربی قشم و تقریبا به موازات ساحل جنوبی در کوه گنبدی شکل به ارتفاع ۲۴۱ متر از سطح دریا قرار گرفته است.
تاکنون بيش از شش هزارمتر از اين غارها شناسايى و به عنوان طولانیترين غار نمکى جهان شناخته شده است.
کشف اين غار نمکى با کمک و همکارى مهندسان زمينشناس جمهورى چک انجام گرفت و هم اکنون گروه تحقيقاتى از کشور ایران و جمهورى چک در حال فعاليت در اين غار براى کشف نقاط ديگر آن هستند.
وجود رگه های سفید نمک بر بدنه این کوه از دور منظره ای جالب و دیدنی را نمایان می سازد .
دهانه غار نمک قشم از جاده همجوار ساحل دریا حدود ۲ کیلومتر فاصله دارد که توصیه می شود با پای پیاده پیموده شود. درون غار نمک به ویژه در اعماق آن، تاریک بوده و برای مشاهده استالاکیت های بلورین نمک و قندیل های مرمرین و بلورین در اشکال مختلف که منظره ای بدیع به وجود آورده اند نیاز به چراغ قوه پرنور دارید.
غار نمکدان”سدام” در سرزمينهاى اشغالى فلسطين با طول ۵ هزار و ۶۷۴ متر به عنوان نخستين غار نمکى طويل جهان معرفى گردیده بود تا این که غار نمکی قشم کشف گردید.
به گفته ناصر اسدى، کارشناس زمین شناسى شيراز، بخش اعظم جزيره هرمز که بر خلاف جزيره قشم، محدود است از گنبد نمکى تشکيل شده است.سن اين نمکها به دوره پيش از کامبرين رسيده و بالغ بر ۵۷۰ ميليون سال قدمت دارند.اما گنبدهاى نمکى و ظهور آنها در اين منطقه پديدههاى جوان و جديدتر می باشند، به طورى که برخى از اين غارها در حدود شش هزار سال سن دارند.
طریقه شکلگيرى نمکهاى غار :
در دوران گذشته نمکها به صورت يک لايه بودند که با گذشت زمان برآمده شده و تحت اثر خاصيت شناورى با توجه به آن که وزن حجمى آنها از وزن سنگهاى اطراف کمتر است، آنها را کنار زده و به سمت بالا حرکت می کنند و در مسير خود يکسرى از سنگهاى بسيار قديمى تر را از چند کيلومتر زيرزمين به روى سطح زمين مىآورند و مىتوانند اطلاعات بسيار مفيدى را از گذشته زمين شناسى منطقه به زمينشناسان ارايه کنند.
این غارها و گنبدهاى نمکى موجود در جزاير قشم و هرمز علاوه بر اين که از پديدههاى منحصر به فرد در علم زمينشناسى محسوب مىشوند ، يکى از ثروتهاى ملى کشورمان ایران می باشد و به تمامى نسلها تعلق داشته و بايد مورد حفاظت قرار بگيرند.
گنبد نمکى نمکدان
يکى از مهمترين جاذبههاى اکوتوريسمى جزيره قشم گنبد نمکی نمکدان می باشد.تنها گنبد نمکى در جزيره قشم که از ميان دماغه جنوب، تا قديس سلخ و دماغه شمال غربى تا قديس باسعيدو بالا آمده است گنبد نمکى نمکدان می باشد که با قطری در حدود ۷× ۵/۶ کيلومتر در نقشه تقريبا دايرهاى شکل دیده می شود.بام گنبدى داراى ديواره بسيار پرشيب و توپوگرافى نامنظم می باشد.غارهاى نمکى در بخش جنوبى گنبد نمکى نمکدان قرار دارد که ارتفاع آنها تا ۲۰ متر نيز می رسد.
قنديلهاى فراوان که با گذشت زمان در اثر نفوذ آب تغيير شکل مىدهند سقف غار را پوشانده اند.نفوذ آب در غارها و رطوبت هوای جزیره سبب فروچکیدن آب نمک اشباع شده بر بدنه قندیل ها شده و پیوسته شکل آن را تغییر می دهد. منظره این حوضچه از دور همچون برف زمستانی دیدنی است. باقی ماندن و تنفس در داخل غار نمک قشم می تواند به بهبود بیماران مبتلا به آسم و ناراحتی های تنفسی کمک کند.
از ميان غارهاى نمکى زيبا و عجيب چشمه نمکى روان است که در اثر جریان دائمی آب زير زمينى که در تمام طول سال جارى است به وجود آمده و منظره بسيار زيبا و ديدنى را ايجاد کرده است.جزيره مرزى قشم با وسعت بيش از هزار و پانصد کيلومتر مربع ، بزرگترين جزيره خليج فارس می باشداز دل کوه نمکدان یک جریان آب زیر زمینی دائمی می جوشد و راه را به خارج می گشاید که پس از حل کردن نمک در مسیر حرکت خود به صورت چشمه نمک در دامنه کوه ظاهر می شود و در گودال مقابل خود حوضچه ای طبیعی به رنگ سفید به وجود می آورد.نمک های غار نمکی از بهترین نوع نمک خوراکی شناخته شده است و عناصری همچون منیزیم در ترکیب آن وجود دارد به همین دلیل می تواند به عنوان نمک طبی کاربرد داشته و برای مصرف ورزشکاران حرفه ای به صورت کپسول مصرف شود.