غار خربز (خربس Xarbez) قشم
روستای خربز در منطقه ای وسيع که اطراف آن را تپه‌هاى کوتاه و بلند مرجانى به شکلی دایره وار پوشانيده‌اند ، در فاصله ۱۰ کيلومترى غرب شهر قشم قرار گرفته است. اين روستا حداقل تا زمان ساسانيان و در حدود هزار و چهارصد سال قبل مکانى آباد و محل تردد کشتى‌بانان و گردشگران بوده است. خربس واژه‌اى است که در زبان پهلوى مى‌توان از آن نشان يافت.
غارهای خربس در جاده مجاور ساحل جنوبی بر سینه کوهی مشرف به دشت میانکاسه و دریا قرار دارد. خربس که بر اثر گرداب و تخلیه ماسه ها از حفره سنگها به وجود آمده جزو غارهای دریایی محسوب می شود. در دوره های پیش از اسلام با افزودن بر وسعت غار و تالارها و دهلیزهای انشعابی به احتمال زیاد از آن به عنوان پناهگاه به هنگام یورش دشمن استفاده می شده است. غارهاى خربس را به لحاظ شکل و ساختار با دخمه‌هاى لرستان ، آذربايجان ، بوشهر ، کردستان ، شوشتر و اهواز میتوان مقايسه نمود. اين غارها همراه با ديگر پديده‌ها ، کوه‌ها و همچنین خود جزيره قشم که از پديده‌هاى کهن زمين‌شناختى به شمار مى‌روند ، ادامه چين‌خوردگى‌هاى رشته کوه‌هاى زاگرس می باشند که در هزاره‌هاى گذشته از زير آب بیرون آمده اند.
در دشت میانکاسه خربس گورهای کهن نیز وجود دارد. وقتى در مياندشت خربس رو به شمال بايستيم ، آثار قلعه مخروبه‌اى از جنس سنگ را مى‌بينيم که گمان مى‌رود در دوران های بعدی ( از صفويه به بعد ) آن دیوارها را چندین بار بازچين کرده و دوباره فروريخته اند. در فاصله‌اى نه چندان دور از غارهاى خربس ، در جلو همين قلعه ، گورستانى قديمى و وسيع وجود دارد که هم گورهاى پيش از اسلام و هم بعد از اسلام در آن به چشم می خورد.
