ویرانه‌ها
- ویرانه‌های تیس کوپان در بخش مرکزی دهستان کمبل سلیمان روستای تیسکوپان آثاری از ویرانه‌های قدیمی در دره تیسکوپان باقی است و این دره از دره تیس بزرگ‌تر است.
- در محوطه باستانی کنارک در شمال غربی و جنوب شرقی کنارک چابهار ابزاری از دوران پارینه سنگی میانی بدست آمده که در یک سطح صاف به صورت پراکنده پخش شده‌اند و شبیه ابزار شمال غربی ایران و ابزار لادیزی می‌باشند و به آثار دوران پارینه سنگی شبیه هستند. در بخش جنوب شرقی ابزاری بدست آمده که در کنار آنها مقداری سفال ساده و منقوش مربوط به هزاره چهارم و اوایل هزاره سوم قبل از میلاد دیده می‌شود.
- بر فراز کوه شهباز بند آثار حصاربند و پی بندهای ساختمان و آثار شهرنشینی و خانه‌های مسکونی باقی‌مانده‌است. بنا بر باور بومیها برفراز این کوه بازهای شکاری شاه تربیت می‌شده‌اند.
- شیرک سنت در شمال و شمال شرقی دره تیس واقع گردیده و دارای اثر دیواری است که از دیواری است که از پیروز گت عظیم‌تر و قطورتر به‌نظر می‌آید و شاید شهرک یا آبادی کوچکی در دره تیس بوده‌است.
قلعه‌ها
- قلعه بلوچ گت این قلعه بر بالای کوهی مرتفع و در بخش مرکزی ۵ کیلومتری شمال غربی روستای تیس قرار دارد که آثار یک برج دیدبانی و دیوار قلعه از آن باقی مانده‌است. بقایای دو مقبره که از نوع مقابر اسلامی می‌باشند به شکل هرمی برجسته که با ساروج و سنگ بنا گردیده‌اند دیده می‌شود.
- قلعه انوشیروان سنگان در ۲ کیلومتری روستای سنگان و در بخش دشتیاری دهستان باهوکلات بر فراز کوهی قرار دارد و قدمت آن در حدود سیصد سال می باشد. انوشیروان خان ساکن در گیچ و از قوم گیچکی حدود ۳۱۰ سال پیش به باهوکلات مهاجرت و قلعه را بنا کرده است.
قلعه باتل
- بر روی تپه خاکی در دبستان پلان روستای گتیگ قرار دارد. لایه‌های سنگ عظیمی که با فرسایش خاک زیر آنها خالی شده‌است بر روی تپه نمایان است. آثاری از فسیل صدفهای دریایی و حیوانات که بیانگر این است در سالیان کهن این ناحیه جزئی از دریا بوده است، در محل دیده می‌شود. در قسمت بالای کوه آثاری از برج و باروها دیده می‌شود و پاره‌هایی از ظروف سفالی جلب نظر می‌کند ، که به مرور زمان به کلی تخریب شده‌اند و تنها خرابه‌ای از آن باقی‌مانده است.
- قلعه تیس یا قلعه پرتغالی‌ها در روستای تیس و در ۵ کیلومتری شمال غربی چابهار قرار دارد. این قلعه از آثار دوران اسلامی و شماره ثبت ملی آن ۵۵۵ می باشد.
- قلعه پیروز گت در روستای تیس و در بخش مرکزی ۵ کیلومتری شمال غربی چابهار بر فراز تپه‌ای در وسط دره تیس قرار دارد. این اثر از دوره ساسانیان و اشکانیان است.
در محل آثاری از یک چاه به شکل دایره و به قطر ۱٫۳ متر که در دل کوه کنده شده‌است به چشم می خورد.
- در ۵ کیلومتری شمال غربی روستای تیس چابهار آثار بارویی که دره را از غرب به شرق در برگرفته و چندین کیلومتر طول دارد و با سنگ گچ و ساروج ساخته شده‌است ، وجود دارد که فیل‌بند نامیده می شود. مردم بومی معتقدند که سطح نزدیک خط‌الراس این رشته کوه محل نگهداری فیل‌های شاه بوده است و فیل بانان در آن جا فیل تربیت می‌کرده‌اند. در طول رشته کوه فیل بند آثار بندها ، حفره‌هاپی‌ها و چاه‌هایی وجود دارد که احتمال می‌رود شهر قدیمی تیس، تأسیسات بازرگانی، شهری، ساختمانی، سراهای مشهور و انبارهایش بر فراز ارتفاعات سراسری و در قسمت قدیمی دره تیس قرار داشته و این دره محل کشاورزی و زراعت و دامنه های آن محل دفن اموات بوده است.
گورستان‌های تاریخی چابهار
- مقابر جنانی گچ در دامنه کوه پیل بند در روستای تیس و در جنوب دره تیس در یک سرازیری ملایم واقع است. جنانی کچ محلی است که مردم معتقدند محل سکونت جن‌ها بوده است. این مقابر با این تفاوت که تعداد قبرها کمتر و جهت آنها تقریباُ شمالی،جنوبی یا شمال شرقی،جنوب غربی است با مقابر سیراف بوشهر شبیه هستند. در میان قبرها یک مقبره پلکانی با سرپوش صندوقچه‌ای از گچ و سنگ بصورت نیمه سالم بدون لوح و تزئینات خارجی و چند قبر ایستاده وجود دارد که به نظر می‌رسد از دوران جدید یا اسلامی باشد. تقریباً حدود دویست قبر کهن درمحوطه قدیمی آن وجود دارد.
- محوطه باستانی دمب کوه در بخش دشتیاری در فاصله ۵/۲ کیلومتری روستای بلور مچی و در حدود ۹۰ کیلومتری شمال شرقی چابهار در ناحیه باهوکلات قرار گرفته است.در این محوطه باستانی حدود ۴۵۰۰ تا ۵۰۰۰ تدفین تخمین زده می‌شود که این قبور به شکل اتاقکهایی به اندازه‌های ۱در۱ و ۱٫۵در۱ و ۲در۲ متر بنا گردیده است.
- گودانگریز (گودال انگلیس) در دامنه کوه فیل بند در جنوب دره تیس و در پنج کیلومتری شمال غربی روستای تیس قرار دارد. مردم محلی نقل می‌کنند که در اواخر دوره قاجاریه و در اوایل دوره پهلوی انگلیسیها به کمک عده کثیری از کارگران بلوچ در این محل اقدام به حفاری نموده و مقادیری سفال، اشیاء آهنی ، سنگی و برنزی را غارت نموده‌اند.
- مقبره سید غلام‌رسول قدمت آن به ۴۶۵ ه. ق می‌رسد و در پنج کیلومتری شمال غربی چابهار قرار دارد. شماره ثبت ملی آن ۱۵۵۹/۳ می باشد. این مقبره دارای دیواره‌های به سبک معماری هندی و سفید رنگ که دروازه ورودی آن در ضلع غربی بنا واقع گردیده‌است می باشد. امامزاده در ضلع غربی حیاط واقع گردیده‌است و پس از درب ورودی صحن بزرگ حیاط مشاهده می گردد. تزئینات نقاشی الوان با طرحهای نقوش ستاره‌های مشبک بر پیشانی ورودی بنا وجود دارد.
- قدمگاه خضر در محلی بنام سپوزه در جنوب غربی چابهار واقع گردیده است. خواجه خضر از مشایخ مورد احترام بومیها بوده و مردم بر این باورند که او زنده و پاسدار لنج‌ها و قایقهایشان می‌باشد به همین دلیل وی مقبره‌ای ندارد. درقدیم مراسم خاصی در این قدمگاه بر پا می‌شد و مردم خرما و حلوا و یا قربانی به مکان مورد نظر میبردند و در بین افراد تقسیم می‌کردند.
- گورستان تپه نهادی در دامنه کوه فیل بند ودر جنوب تیس در یک زمین با شیب ملایم و در پنج کیلومتری روستای تیس چابهار قرار دارد. تعداد این قبرها زیاد نبوده ولی سه مقبره در کنار هم قرار گرفته اند که دو قبر بزرگ در دو طرف و یک قبر کوچک در میان آنها قرار دارد. جهت آنها شمالی،جنوبی و شیب آنها رو به شمال می باشد، بنا بر این سر مرده ها در جهت جنوبی،شمالی قرار دارد. هر سه قبر در سنگ کنده شده است. به احتمال زیاد این مقابر متعلق به اعضای یک خانواده بوده اند که در یک حادثه از بین رفته و چنین مقابری بصورت دسته جمعی و خانوادگی در قبرستانهای کارتار در لبنان دیده شده اند.
- گورستان قدیمی دشتیاری قدمت آن به پیش از تاریخ دوره آهن می‌رسد و در بخش دشتیاری قرار دارد. سر آوریل اشتین در ۱۹۳۲ میلادی این محل را کاوش کرده است. قبور شناسایی شده در این منطقه دارای نوعی سفال خشن قرمز یا خودی با روکش سفید هستند که بعضی از آنها آثاری از قبیل آثار سنگی و فلزی و مانده‌های غذا مشاهده گردیده است و تعداد این قبور در حدود ۳۰۰۰ قبر می باشد.
- غارهای بان مسیتی در دامنه کوه شهبازبند و در پنج کیلومتری شمال غربی روستای تیس قرار گرفته اند. دو غار مصنوعی و یک غار طبیعی در کنار هم قرار دارند و مجموعه این غارها را مردم محل بان مسیتی می نامند.
ساختمانها
- ساختمان قدیمی تلگرافخانه چابهار که در سال ۱۲۸۱ ه. ق به وسیله انگلیسها ساخته شده‌است در خیابان مولوی قرار گرفته است و از کهن ترین ساختمان‌های سنگی موجود در شهر چابهار است که به منظور رونق تجارت ، دریانوردی و ایجاد ارتباط با گواتر،چابهار،هند،جاسک،بندر عباس توسط مجریان خط تلگراف انگلیس در دو طبقه بنا گردیده است.
- چاه باستانی پلان از دوره هخامنشی و سلطنت کوروش است و در بخش پلان روستای پلان قرار دارد و با آجر ساخته شده است.
- چاه باستانی تیس کوپان این چاه در ارتفاعات شرقی غریی تیس کوپان و در دهستان کمبل سلیمان روستای تیس کوپان قرار دارد که در کوه تراشیده شده و به شکل مربع در اندازه‌های ۱٫۵در۱٫۵ متر احداث گردیده است.
- سدهای تیس در دو طرف دماغه‌ای که قلعه تیس بر روی آن واقع است و در روستای تیس چابهار قرار دارند. در ساخت آنها از سنگهای دریایی بلند و تیز و سنگهای تراشیده شده ملات ساروج استفاده شده و آثار این سدها به ارتفاع ۲۰ سانتیمتر باقی است. این سدها تقریبه هشت متر ارتفاع داشته اند که ۶٫۴ متر آن به مرور زمان در زیر ماسه های ساحلی مدفون گشته است. انتهای یکی از آنها به کوه شهباز بند و دیگری به کوه پیل بند منتهی می‌شده که به عنوان مانعی از هدر رفتن آب شیرین باران عمل می‌کرده اند.
