باغ دلگشا که در تاریخ هفتم مهر سال ۸۱ با شماره ثبت ۹۱۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. باغی مربوط به دوره ساسانیان، صفویه و قاجار است که در شیراز جای گرفته است.
پیشینه آبادانی و دیرینگی باغ دلگشا به زمان فرمانروایی ساسانیان و به دوران پيش از اسلام میرسد. این باغ در ناحیه آرامگاه سعدی قرار دارد و یکی از باغ های تاریخی شیراز بوده است. در فاصله دودمان زندیه تا دوره نادرشاه این باغ آسیب های فراوانی به خود دید و در زمان کریمخان زند باز آباد گردید و در این باغ عمارتهایی مربوط به دوره قاجاریه به چشم می خورد.
این باغ در دوره تیمور گورکانی در اوج آبادانی بوده است تا جایی که گفته شده تیمور پس از دیدن آن، باغی را به همین نام در سمرقند بنا کرد. اين باغ در دوره صفویه نیز بسیار نامور بوده، به گونهای که جهانگردان اروپایی در نقاشیها و نوشتههای خود از باغ هم فراوان یاد کرده اند.
شیوه معماری عمارت باغ دلگشا شیراز به معماری کاخ های ساسانی بیشاپور که از یک تالار با چهار شاه نشین تشکیل شده است، مربوط است و دارای سه طبقه و یک ایوان با دو ستون است. این عمارت دارای سقفهایی از چوب و گچبریهایی آراسته به نقش گل و بته و آینه کاری هایی به همراه نقاشی های رنگ روغن می باشد. اين عمارت در دو سوی ساختمان دو در ورودی و در طبقه میانی و رو به استخر روبروی ساختمان ایوان و بارگاهی دارد كه نشانگر روزگار شکوه باغ است. ساخت این عمارت در دوره زندیه در شیراز انجام گرفته است.
شعرهایی از شوریده به خط نستعليق در پیرامون ايوان بر روی گچ نگاشته شده است. حوض سنگی بزرگی روبروی ساختمان جای گرفته است. در اين باغ نخستین کلاه فرنگی در ایران به ثبت رسيده است.
سراسر این باغ را درختان نارنج و اندکی پرتقال فرا گرفته است و مساحت آن ۵٫۷ هکتار میباشد. از میانههای فروردین تا میانههای اردیبهشت شکوفه های سفید و زیبای این درختان بوی خوش دل انگیزی را در هوا می پراکند و این درختان به بار مینشینند. از این باغ آبی که از چشمه قنات آرامگاه سعدی جاری است، میگذرد و این باغ در حال حاضر در مالکیت شهرداری شیراز میباشد.