آرامگاه سعدی (سعدیه) محل زندگی و دفن شاعر برجستهٔ پارسی‌گوی، مشرف‌الدين مصلح بن عبدالله شيرازي مشهور به (سعدی) می باشد که در اوایل سده هفتم هجري قمري در شیراز به دنيا آمد و در سال ۶۹۰ هجري قمري در شيراز درگذشت و بزرگترین شاعری است که پس از فردوسی در آسمان ادب فارسی درخشیده است و می‌درخشد. لغت‌نامه دهخدا به نقل از فرهنگ برهان قاطع نام مکانی که شیخ سعدی در آنجا آرمیده است را (گازرگاه) گزارده و گازرگاه را به نقل از فرهنگ آنندراج، حد شیراز و نزدیک به مرقد شیخ مصلح‌الدین سعدی شیرازی دانسته است. این آرامگاه کنار باغ دلگشا و در انتهای خیابان بوستان در شمال شرق شیراز و در دامنه کوه قرار گرفته است. قبور زیادی از بزرگان دین در اطراف مقبره وجود دارند که بنا به وصیتشان در آنجا مدفون شده‌اند از جمله شاخص ترین آنها می‌توان شوریده شیرازی را نام برد که آرامگاه وی به وسیله رواق به آرامگاه سعدی متصل گردیده است.
ابن بطوطه جهانگرد مراکشی که ۵۷ سال پس از مرگ سعدی در سال ۷۴۸ هجري قمري از آرامگاه وي بازدید كرده نخستین جهانگردیست که از آرامگاه سعدی نام برده است. آرامگاه سعدی در سده گذشته بارها تعمیر و بازسازی شده است.برای مثال کریم‌خان زند در سال ۱۱۸۷ ه.ق آن را از نو بنا كرد. وي بنايی دو طبقه و آجري بنا كرد که در دو سوي آن دو اتاق قرار داشت و مزار سعدی در طبقه زیرین آن در اتاق شرقی قرار داشت و دور آن نرده‌های منبت‌کاری شده و چوبی قرار گرفته داشت و بعدها اتاق غربی مدفن یکی از شاعران بنام سده سیزدهم ه.ق در شیراز به نام (شوریده شيراز ي) گردیده است.
بنای نخستين آرامگاه سعدی تا سال ۱۳۲۷ ه.خ برپا بود تا اینکه با تلاش علی اصغر حکمت و علی سامی و به پیشنهاد انجمن آثار ملی فارس، بنایی درخور مقام شامخ سعدی ساخته شد که دارای گنبدی زیباست که در جلوی آن ایوانی تالار مانند كه توسط هشت ستون سنگی نگه داشته می‌شود قرار دارد.
قبر سعدی در بنای جدید در میان عمارتی کاشی‌کاری شده و هشت ضلعی با سقفی بلند قرار گرفته است. در داخل باغ و در محوطه‌اي پایین‌تر از سطح زمین، چشمه آب زلالی در جریان است که در ميانه این مکان، حوضچه‌ای که آن را حوض ماهی می‌نامند قرار دارد. مردم شیراز برای برآورده شدن حاجات خود بر پايه یک سنت قدیمی در حوض ماهی سکه می‌اندازند. آرامگاه شیخ مشرف الدین بن مصلح الدین سعدی شیرازی در تاریخ ۲۰ آبان سال ۵۳ به شماره ثبت ۱۰۱۰,۳ در انجمن آثار ملی به ثبت رسیده‌است و سکه‌های پانصد ریالی برنزی جمهوری اسلامی ایران از سال ۸۷ ه.خ به نقش آرامگاه سعدی مزین گردیده است.
